Listopad to wyjątkowo dobry miesiąc na obserwacje bolidów ( ang. fireball) czyli meteorów o jasności co najmniej – 4 magnitudo. Za ich występowanie w listopadzie odpowiedzialne są dwa roje meteorów: Taurydy Północne (NTA) i Taurydy Południowe (STA), których radianty znajdują się w konstelacji Byka. Pierwsze jasne Taurydy zaobserwowaliśmy w obserwatorium w Niedźwiadach już we wtorek 30 października, kiedy to Paweł Dobies i Marek Nikodem w ciągu zaledwie kilkunastu minut dostrzegli 3 jasne zjawiska. Taurydy, mimo, że nie są wyjątkowo aktywnym rojem, owiane są mgiełką tajemnicy, co czyni je jednym z najciekawszych strumieni. Ciałem macierzystym Taurydów jest kometa krótkookresowa 2P/Encke o okresie 3.3 roku.
Kometa 2P/Encke z dwoma warkoczami sfotografowana 28 stycznia 2017 r. Zdjęcie wykonał Michael Jäger
To zdjęcie nadesłał nam Michael Jäger, przedstawia kometę Enckego 27 lutego 2017 r.
Niezwykłość Taurydów związana jest z ich pochodzeniem, jak i dużą ilością jasnych zjawisk, które możemy obserwować. Północne Taurydy aktywne są do 10 grudnia. Maksimum roju przypada na 12 listopada, a obfitość roju wynosi 5 meteorów/ godzinę, natomiast Południowe Taurydy aktywne są do 20 listopada.
Wyrzucona materia z ciała macierzystego podzieliła się na dwa strumienie- jeden położony na północ od ekliptyki (Taurydy Północne), drugi na południe od ekliptyki (Taurydy Południowe). Mimo, że oba roje mają jednego rodzica, różnią się okresem aktywności oraz prędkością zjawisk NTA, wynosi 27 km/s, natomiast STA 29 km/s.
Radiant kompleksu Taurydów, źródło EatthSky
Wg teorii, około 30-40 tysięcy lat temu w wewnętrznym Układzie Słonecznym doszło do katastrofy, w której zniszczone zostało
ciało o rozmiarach kilku lub nawet kilkunastu kilometrów. Powstałe w ten sposób szczątki przecinają orbitę Ziemi w październiku i listopadzie każdego roku, owocując dwoma rojami meteorów: Taurydami Północnymi i Południowymi. Za największe ciało kompleksu Taurydów uznawana jest wspomniana już kometa 2P/Encke. W nadchodzącym okresie obserwacjom nie będzie przeszkadzał Księżyc.
31 października 2015 r zaobserwowano nad Polską Tauryda o jasności – 16 magnitudo. Zdjęcie to wykonano w okolicach Lewina Kłodzkiego, źródło fb
Marek Nikodem sfotografował ślad po Taurydzie 31 1o.2015 r. który był widoczny przez ponad godzinę
Bill Allen sfotografował tego Tauryda w 2015 roku
Tauryd z 2015, fot. Marko Korosec, Słowenia
Najlepsze warunki do obserwacji występują około północy, kiedy to radiant Taurydów góruje na wysokości około 60 stopni nad południowym horyzontem. Warto zapolować na meteory z kompleksu Taurydów, bowiem roje te produkują zjawiska wyjątkowej urody, jasne, powolne i często o czerwonym zabarwieniu. Największą czujność powinniśmy zachować w tym roku 4 listopada. Życzymy owocnych obserwacji.
tekst/ Marek Nikodem (PPSAE)
