Zazwyczaj w ciągu roku kilkanaście komet znajduje się w zasięgu amatorskich teleskopów. Najczęściej niewiele o nich wiadomo i jeszcze mniej się o nich mówi, ale w nadchodzących tygodniach jedna, raczej mała kometa będzie w centrum uwagi miłośników astronomii na całym świecie. Mała, ale wyjątkowo aktywna kometa 46P / Wirtanen, zbliża się do Ziemi i wkrótce może stać się widoczna gołym okiem.
To fantastyczne zdjęcie komety Wirtanen publikujemy dzięki uprzejmości Geralda Rhemanna, który zrobił to zdjęcie 26 listopada za pomocą 12-calowego teleskopu. Jeśli przyjrzymy się uważnie obrazowi, możemy zobaczyć galaktykę NGC 922 w pobliżu głowy komety i inną galaktykę ESO 479-2 po lewej stronie. Jak powiedział nam Gerald Rhemann, szmaragdowo-zielona atmosfera komety ma rozmiar 50 minut. Innymi słowy – prawie dwa razy więcej niż pełnia Księżyca. Widoczna średnica głowy komety może podwoić się w nadchodzących tygodniach, gdy kometa będzie jeszcze bliżej.
Kometę odkrył 15 stycznia 1948 r. Carl Alvar Wirtanen w Lick Observatory w Kalifornii. Jest to kometa krótkookresowa, należąca do rodziny Jowisza, okrążająca Słońce w ciągu ok. 5 lat i 156 dni. Od czasu jej odkrycia, kometa zbliżyła się do orbity Ziemi kilkanaście razy. Jednak, prawie za każdym razem, gdy kometa przechodziła w pobliżu orbity naszej planety, Ziemia znajdowała się po drugiej stronie orbity. Tym razem jest inaczej, kometa i Ziemia znajdą się po tej samej stronie orbity Ziemi, kiedy nastąpi największe zbliżenie.
Podejście komety 46P / Wirtanen w 2018 r. jest najbliższe od jej odkrycia w 1948 r. źródło/ astro.vanbuitenen.nl
Minimalna odległość między 46P a Ziemią (perygeum) wyniesie 11,566,350 kilometrów i nastąpi 16 grudnia 2018 roku, o godz. 13:06 UT, nieco mniej niż cztery dni po osiągnięciu przez kometę minimalnej odległości od Słońca wynoszącej 187 milionów kilometrów. Na naszej witrynie uruchomiliśmy zegar odliczający do tego niesamowitego wydarzenia, bowiem pod względem odległości od Ziemi, będzie to dziesiąte najbliższe podejście komety w erze kosmicznej.
16 grudnia 2018 r. kometa znajdzie się w odległości równej zaledwie 30 odległościom Ziemia-Księżyc. Ponieważ komety są bardziej aktywne, gdy zbliżają się do Słońca, można się spodziewać, że kometa będzie najjaśniejsza w pobliżu peryhelium. Obraz dzięki University of Maryland .
Jądro 46P / Wirtanen jest małe (~ 1,2 km) w porównaniu do większych komet, ale nadrabia ten deficyt wysoka aktywnością. Ostatnie pomiary pokazują, że jądro 46P / Wirtanen wiruje raz na 8,9 godziny i wyrzuca prawie 10 28cząsteczek wody na sekundę. Przekracza to spodziewaną aktywność tak małej komety. Wysoka aktywność oraz mała odległość sprawią, że kometa Wirtanen mimo niewielkich rozmiarów jądra, będzie widoczna nieuzbrojonym okiem.
Noc z 15/16 grudnia 2018 r. może zapewnić najlepsze widoki komety 46P / Wirtanen. Kometa znajdzie się wówczas bardzo blisko łatwej do znalezienia gromady gwiazd Plejady. Ilustracja Eddie Irizarry za pomocą Stellarium
Jak jasna będzie kometa? Nikt nie wie na pewno. Komety są z natury nieprzewidywalne. Szacunki wskazują, że Wirtanen może osiągnąć wizualną jasność nawet 3,0- 3,5 . Umożliwiłoby to dostrzeżenie komety gołym okiem (chociaż obiekty rozproszone, takie jak komety, są trudniejsze do zobaczenia niż punkty gwiazd o porównywalnej jasności). W chwili obecnej kometa jest już łatwo widoczna przez lornetkę, obserwatorzy oceniają jej jasność na 5,5-6 magnitudo
Krzywa jasności komety Wirtanen.
Kometa Wirtanen 28 listopada, fotografię wykonał Rolando Ligustri
Szacunki, co do rozmiarów głowy komety mówią, że jej rozmiary kątowe mogą wynosić nawet 2-3 średnice tarczy Księżyca. Od początku grudnia wielu obserwatorów z lornetkami i małymi teleskopami bez wątpienia będzie usiłowało zaobserwować kometę 46P / Wirtanen. Ale zobaczenie jej będzie silnie zależało od miejsca obserwacji. Z miejsc nękanych przez zanieczyszczenie światłem, obserwacja będzie trudnym zadaniem, lub nawet niemożliwym. Nawet dla tych, którzy są wynagrodzeni ciemnym i rozgwieżdżonym niebem, znalezienie komety może okazać się wyzwaniem. Dzieje się tak dlatego, że kometa będzie miała niezwykle duże w rozmiary kątowe, a w związku z tym jej jasność będzie rozproszona. Pamiętajmy, że nie szukamy ostrego obiektu przypominającego gwiazdę. W rzeczywistości, pod całkowicie ciemnym niebem, wolnym od zanieczyszczenia światłem, być może najlepszym przyrządem do lokalizowania komety będą nasze własne oczy, zwłaszcza jeśli użyjemy metody zerkania.
Mapka widoczności 46P / źródło – Sky & Telescope
Mapka widoczności 46P / źródło -cometwatch
Mapka widoczności 46P / źródło -cometwatch
tekst/ Marek Nikodem, PPSAE
