Podczas pierwszej wiosennej sesji astrofotograficznej Karol Wenerski wycelował teleskop „BAJ” (Newton 400/1800) w galaktykę NGC 2903, brakujący klejnot w konstelacji Lwa. Galaktyka spiralna z poprzeczką NGC 2903 jest oddalona o około 25 milionów lat świetlnych. Popularna wśród astronomów amatorów, świeci w pobliżu czubka głowy lwa. NGC 2903 jest jedną z jaśniejszych galaktyk widocznych z półkuli północnej, zaskakująco nieobecna w katalogu obiektów mgławicowych Charlesa Messiera . W rzeczywistości NGC 2903 wykazuje wyjątkowo wysoką aktywność formowania się gwiazd w pobliżu swojego centrum. NGC 2903 jest niewiele mniejsza od naszej Drogi Mlecznej i ma średnicę ponad 80 000 lat świetlnych.
Na szczególną uwagę na zdjęciu Karola zasługują jednak obiekty położone w tle NGC 2903 znajdujące się o wiele dalej niż sama galaktyka. Są to zwłaszcza dwa zidentyfikowane na zdjęciu kwazary.
Najbardziej odległy jest kwazar QSO B0929+218 (przesunięcie ku czerwieni z=2,53), którego światło przebyło 11,1 miliarda lat, zanim dotarło do nas. Kiedy jego fotony zostały wyemitowane, kwazar oddalał się z prędkością 255 249 km/s od przeszłej lokalizacji naszej Galaktyki. Ponieważ przestrzeń między nami i kwazarem rozszerza się szybciej, niż jego światło porusza się w naszym kierunku,
obecnie emitowane przez niego fotony nigdy do nas nie dotrą. Drugi z zarejestrowanych kwazarów SDSS J093240.33+213819.5 (z=1,12163) oddalony jest ledwie o nieco ponad 8 miliardów lat świetlnych. Są to z całą pewnością najodleglejsze obiekty we Wszechświecie jakie udało się zarejestrować w naszym Obserwatorium.
Kwazar to jądro aktywnej galaktyki o ogromnej jasności i mocy promieniowania przekraczającej czasami wielokrotnie jasnością całą galaktykę macierzystą. Obecnie wiemy, że najjaśniejsze kwazary leżą na skraju widocznego Wszechświata i obejmują najodleglejsze znane obiekty. Niezwykle silne promieniowanie kwazara powstaje w dysku akrecyjnym supermasywnej czarnej dziury, znajdującej się w jądrze galaktyki. Gaz i pył opadające na dysk rozgrzewają się do ogromnych temperatur i emitują gigantyczne ilości promieniowania.
zdjęcia: Karol Wenerski
tekst: Marek Nikodem
